ΙΔΡΥΣΗ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ- ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ

Το φαρμακείο αποτελεί μια ιδιότυπη επιχείρηση, στην οποία συνδυάζονται ο επιστημονικός ρόλος του αδειούχου φαρμακοποιού με την προσπάθεια για επιτυχημένα οικονομικά αποτελέσματα. Τα σύγχρονα φαρμακεία δεν θυμίζουν πλέον τις μικρές επιχειρήσεις του παρελθόντος, οι οποίες ασχολούνταν κυρίως με την πώληση φαρμακευτικών και γαληνικών προϊόντων, καθώς η μεγάλη ποικιλία δερμοκαλλυντικών και πάσης φύσεως παραφαρμακευτικών σκευασμάτων που πρέπει να προσφέρονται σε αυτά, σε συνδυασμό με την ανάγκη διαμόρφωσης ενός εμπορικά λειτουργικού χώρου, έχουν καταστήσει επιτακτική την ανάγκη για ολοένα αυξανόμενες επενδύσεις. Λόγω των αυξημένων κεφαλαιακών αναγκών πολλοί φαρμακοποιοί επιλέγουν να λειτουργούν τα φαρμακεία τους όχι ως ατομικές επιχειρήσεις αλλά μέσω εταιρειών.

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 5 περ. β του Π.Δ. 64/2018, οι φαρμακοποιοί, στους οποίους είχε χορηγηθεί ή χορηγείται άδεια ίδρυσης φαρμακείου, δικαιούνται να τα λειτουργούν είτε ως ατομικές επιχειρήσεις είτε ως εμπορικές εταιρείες οποιασδήποτε μορφής, πλην εκείνης της ανώνυμης εταιρείας. Επομένως, οι φαρμακοποιοί δύνανται να επιλέγουν μεταξύ των ακόλουθων εταιρικών μορφών: 1) της ομόρρυθμης εταιρείας, 2) της ετερόρρυθμης εταιρείας, 3) της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας και 4) της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης. Οι ιδιώτες μη φαρμακοποιοί λειτουργούν τα φαρμακεία τους υποχρεωτικά μέσω εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ).

Η ομόρρυθμη εταιρεία (ΟΕ) αποτελεί μια προσωπική εταιρεία που συστήνεται με ιδιωτικό έγγραφο, για τα χρέη της οποίας ευθύνονται παράλληλα όλοι οι εταίροι με την ατομική τους περιουσία απεριόριστα και εις ολόκληρον. Η διαχείριση, όπως επίσης και η εκπροσώπησή της ομόρρυθμης εταιρείας, ανήκει σε όλους τους εταίρους (με δυνατότητα ειδικών ρυθμίσεων στο καταστατικό της), ενώ αποτελεί μια ευέλικτη εταιρική μορφή, κατάλληλη κυρίως για μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.  

Η ετερόρρυθμη εταιρεία (ΕΕ) ως παραλλαγή της ομόρρυθμης αποτελεί επίσης μια προσωπική εταιρεία με μια βασική διαφορά, την ύπαρξη περιορισμένης προσωπικής ευθύνης στο πρόσωπο του ετερόρρυθμου εταίρου. Ο ετερόρρυθμος εταίρος, ο οποίος έχει καταβάλει την εισφορά του, δεν ευθύνεται για τα εταιρικά χρέη, διαφορετικά ευθύνεται προσωπικά μέχρι το ποσό της καταβλητέας εισφοράς. Η διαχείριση και η εκπροσώπηση της εταιρείας ανήκει στον ή στους ομόρρυθμους εταίρους. 

Με την ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία (ΙΚΕ) δίνεται η δυνατότητα σύστασης μιας εταιρείας, με ιδιωτικό έγγραφο, η οποία επίσης εξυπηρετεί τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως οι ως άνω εταιρείες. Η βασική διαφορά και το συγκριτικό πλεονέκτημα της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας έναντι της OE και της EE είναι το γεγονός ότι δεν απαιτείται η ύπαρξη εταίρου ευθυνόμενου απεριορίστως με την προσωπική του περιουσία για τα εταιρικά χρέη. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 43 παρ. 2 του ν. 4072/2012, για τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνεται μόνο η εταιρεία με την περιουσία της, εκτός εάν κάποιος εταίρος παράσχει εγγυητική εισφορά κατ’ άρθρο 79 του ως άνω νόμου. 

 Ο αδειούχος φαρμακοποιός δικαιούται επίσης να συστήσει εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ) για να λειτουργήσει το φαρμακείο του. Η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης είναι μια κεφαλαιουχική εταιρεία, για τα χρέη της οποίας ευθύνεται μόνο η ίδια με την περιουσία της και όχι οι εταίροι της. Η εταιρική σύμβαση καταρτίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή με πρότυπο καταστατικό σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 4441/2016 (Α΄ 227) και την υπ’ αριθ. 31637/2017 απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β΄ 928). Το θεσμικό της πλαίσιο παραμένει δύσκαμπτο, ενώ η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία έχει επικρατήσει ως επιλογή για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. 

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι η αφανής εταιρεία δε φαίνεται να αποτελεί επιλογή για τη λειτουργία φαρμακείου, καθώς πρόκειται για άτυπη εταιρεία, χωρίς νομική προσωπικότητα, η λειτουργία της οποίας δεν συνάδει με τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας και το αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο που επιβάλλεται κατά την εκμετάλλευση ενός φαρμακείου. Τέλος, ανεξαρτήτως μεγέθους επιχείρησης, οι μόνες κεφαλαιουχικές εταιρείες που μπορεί να επιλέξει ο φαρμακοποιός για τη λειτουργία του φαρμακείου του είναι η ΕΠΕ και η ΙΚΕ, καθώς ο νομοθέτης έχει αποκλείσει τη λειτουργία του φαρμακείου μέσω ανώνυμης εταιρείας.

Αντιρρησίες συνείδησης και εναλλακτική θητεία

Η ελληνική έννομη τάξη αναγνωρίζει ως αντιρρησίες συνείδησης τους πολίτες που για λόγους συνείδησης αρνούνται να εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, επικαλούμενοι τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές τους πεποιθήσεις. Αυτοί οι λόγοι συνείδησης κρίνεται ότι θα πρέπει να απορρέουν από μία γενική αντίληψη για τη ζωή, βασισμένη σε συνειδητές θρησκευτικές, φιλοσοφικές ή ηθικές πεποιθήσεις, που εφαρμόζονται από το άτομο απαράβατα  και εκδηλώνονται με τήρηση ανάλογης συμπεριφοράς.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 6 του Συντάγματος, κάθε πολίτης που μπορεί να φέρει όπλα, είναι υποχρεωμένος να συντελεί στην άμυνα της πατρίδας και όπως αυτό συμπληρώνεται από την ερμηνευτική δήλωση (Ψήφισμα της 6^ης Απριλίου 2001 της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων), δεν αποκλείεται η νομοθετική πρόβλεψη υποχρεωτικής προσφοράς άλλων υπηρεσιών, εντός η εκτός των ενόπλων δυνάμεων, από όσους έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης για την εκτέλεση ένοπλης ή γενικά στρατιωτικής υπηρεσίας. Συνεπώς, εναπόκειται στον κοινό νομοθέτη η ρύθμιση αναφορικά με την επιβολή ή όχι υποχρεωτικής στράτευσης, καθώς και των ειδικότερων λεπτομερειών, σχετιζόμενων με την εκπλήρωσή της.

Στη χώρα μας οι πρώτοι μη θρησκευτικοί αντιρρησίες συνείδησης αναδείχθηκαν το 1986 με την ελληνική έννομη τάξη να τηρεί τιμωρητική στάση, παρά το ισχυρό κίνημα συμπαράστασης που αναπτύχθηκε υπέρ των καταδικασθέντων αντιρρησιών συνείδησης, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Τον Ιούνιο του 1997 και με καθυστέρηση δεκαετιών συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, ψηφίστηκε ο ν. 2510/1997, ο οποίος εισήγαγε μία μορφή πολιτικής κοινωνικής υπηρεσίας ως εναλλακτικής της στρατιωτικής. Με το νόμο αυτό διατυπώθηκε για πρώτη φορά ο όρος «αντιρρησίας συνείδησης», χωρίς όμως να αναγνωρίζεται ουσιαστικά ως ατομικό δικαίωμα, κυρίως λόγω της μεγάλης διάρκειας (36 μήνες) της κοινωνικής θητείας που θεσπίσθηκε. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ καταδίκασαν τη στάση αυτή της Ελλάδας, καθώς αντέβαινε ρητά στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, παραβιάζοντας το ατομικό δικαίωμα των αντιρρησιών συνείδησης στη μη στράτευση. 

Σήμερα το ζήτημα των αντιρρησιών συνείδησης ρυθμίζεται κατά βάση με το ν. 3421/2005, κατ’ εφαρμογή του οποίου με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας και ύστερα από σχετική γνωμοδότηση Ειδικής Επιτροπής, οι ενδιαφερόμενοι που τελικά υπάγονται στους αντιρρησίες συνείδησης εκπληρώνουν εναλλακτική υπηρεσία σε φορείς του δημοσίου τομέα, παρέχοντας υπηρεσίες κοινής ωφέλειας σε περιοχές εκτός της περιφέρειας της κατοικίας τους. 

Το Σεπτέμβριο του 2019 με Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας διαμορφώθηκε ως εξής:

α. δεκαπέντε (15) μήνες, για όσους θα ήταν υπόχρεοι πλήρους στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης, αν υπηρετούσαν ενόπλως,

β. δώδεκα (12) μήνες, για όσους θα ήταν υπόχρεοι μειωμένης στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης εννέα (9) μηνών, αν υπηρετούσαν ενόπλως,

γ. εννέα (9) μήνες, για όσους θα ήταν υπόχρεοι μειωμένης στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης έξι (6) μηνών, αν υπηρετούσαν ενόπλως και

δ. πέντε (5) μήνες, για όσους θα απολύονταν οριστικά από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων, αν εκπλήρωναν ενόπλως τη στρατεύσιμη στρατιωτική τους υποχρέωση, μετά τη συμπλήρωση χρόνου πραγματικής στρατιωτικής υπηρεσίας τριών (3) μηνών.

Επιπλέον, με το ν. 3883/2010 παρέχεται η δυνατότητα σε όσους αναγνωρισθούν ως αντιρρησίες συνείδησης και έχουν συμπληρώσει το τριακοστό τρίτο (33^ο) έτος της ηλικίας τους, να εξαγοράσουν το υπόλοιπο της στρατιωτικής τους υπηρεσίας, αφού εκπληρώσουν εναλλακτική υπηρεσία είκοσι (20) ημερών.

Για την υπαγωγή στις διατάξεις της εναλλακτικής υπηρεσίας, σύμφωνα με σχετική απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν αίτηση αναγνώρισής τους ως αντιρρησίες συνείδησης με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά στο αρμόδιο Στρατολογικό Γραφείο, οι μεν στρατεύσιμοι από την ημερομηνία πρόσκλησής τους για κατάταξη στις ένοπλες δυνάμεις μέχρι την ημερομηνία κατάταξης και οι δε ανυπότακτοι μετά τη διακοπή της ανυποταξίας τους και μέχρι την ημερομηνία που υποχρεούνται να καταταγούν. Στη συνέχεια, οι ενδιαφερόμενοι παραπέμπονται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή των ενόπλων δυνάμεων για εξέταση της σωματικής τους ικανότητας και όσοι από αυτούς κριθούν ακατάλληλοι (Ι/5), απαλλάσσονται από την υποχρέωση στράτευσης και δεν προχωρούν στη διαδικασία αναγνώρισής τους ως αντιρρησίες συνείδησης. Εκείνοι, των οποίων το αίτημα απορρίπτεται, υποχρεούνται για κατάταξη στις Ένοπλες δυνάμεις με την πρώτη εκπαιδευτική σειρά στρατευσίμων, μετά την παρέλευση ενός μήνα από την έκδοση της σχετικής απόφασης.

Εντούτοις, παρά τη θέσπιση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου, τα αιτήματα για εκπλήρωση εναλλακτικής πολιτικής θητείας απορρίπτονται συλλήβδην από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας για τους μη θρησκευτικούς αντιρρησίες συνείδησης, καταλήγοντας έτσι στην απαξίωση του θεσμού. Επιπλέον, η προσφάτως εκδοθείσα ΚΥΑ που αύξησε τη διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας από δώδεκα (12) σε δεκαπέντε (15) μήνες, προκάλεσε αντιδράσεις, θεωρούμενη ως δυσανάλογη και δυσμενής εναλλακτική λύση έναντι της στρατιωτικής θητείας. Για το λόγο αυτό η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ελληνικές αρχές να ανακαλέσουν την απόφαση αυτή, η οποία αντιβαίνει στο διεθνές δίκαιο και σε όλα τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα, και να εργαστούν προς την κατεύθυνση της ολοκλήρωσης του σχετικού νομοθετικού πλαισίου, ευθυγραμμιζόμενες με τις συστάσεις των διεθνών οργάνων ανθρώπινων δικαιωμάτων και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. 

Εξάλειψη Προσημείωσης Υποθήκης – Νέα Διαδικασία

Η άδεια για εγγραφή προσημείωσης υποθήκης παρέχεται με δικαστική απόφαση μετά από αίτηση του δανειστή κατά του οφειλέτη του, η οποία ασκείται και εκδικάζεται κατά τις γενικές διατάξεις των ασφαλιστικών μέτρων. Στη θέση των δανειστών βρίσκονται συνήθως πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, αλλά και ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), ως διάδοχος του καταργηθέντος Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ). 

Όταν η απαίτηση του δανειστή αποσβεσθεί (με εξόφληση, παραγραφή κ.λπ.) ο οφειλέτης καταθέτει μέσω του πληρεξουσίου δικηγόρου του αίτηση για ανάκληση της απόφασης, με την οποία έχει εγγραφεί η προσημείωση υποθήκης. Η απόφαση μπορεί να εκδοθεί είτε συναινετικά είτε με αντιδικία. Η συναινετική εξάλειψη της εγγραφείσας προσημείωσης υποθήκης αποτελεί την πιο σύντομη διαδικασία. Με το νόμο 4684/2020 (ΦΕΚ Α 86/2020) ορίστηκε ότι η συζήτηση των υποθέσεων που αφορούν συναινετική εγγραφή, εξάλειψη και μεταρρύθμιση προσημειώσεων υποθήκης διεξάγεται εγγράφως, κατά παρέκκλιση της παρ. 2 του άρθρου 115 του ΚΠολΔ, ενώ οι διάδικοι παρίστανται στο ακροατήριο του δικαστηρίου με δήλωση, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 242 ΚΠολΔ, στην οποία επισυνάπτεται η έγγραφη συναίνεση του καθ’ ου η αίτηση (δανειστή όταν πρόκειται για εξάλειψη και οφειλέτη όταν πρόκειται για εγγραφή προσημείωσης).

Η διαδικασία αυτή επιλέχθηκε για να αποφευχθεί ο συγχρωτισμός πολλών ατόμων σε κλειστούς χώρους ώστε να περιοριστεί η διάδοση του κορωνοϊού που προκαλεί τον COVID-19, καθώς στις υποθέσεις αυτές λείπει το στοιχείο της αντιδικίας. 

Παραγραφή πλημμελημάτων και εξαιρέσεις – Νόμος 4689/2020

Με τον προσφάτως ψηφισθέντα νόμο 4689/2020 (ΦΕΚ Α103) προβλέφθηκε η υπό όρο παραγραφή και παύση της ποινικής δίωξης αξιόποινων πράξεων χαμηλής απαξίας, καθώς και η παραγραφή και μη εκτέλεση επιβληθεισών ποινών φυλάκισης έως έξι μηνών. Ανάλογες νομοθετικές πρωτοβουλίες είχαν ληφθεί και στο πρόσφατο παρελθόν με τους νόμους 4411/2016, 4198/2013 και 4043/2012. Σκοπός των ρυθμίσεων αυτών είναι η αποσυμφόρηση των εισαγγελιών και των ποινικών ακροατηρίων της χώρας, ώστε να επιταχυνθεί η δικαστική διερεύνηση σοβαρότερων εγκλημάτων.

Παραγραφή αξιόποινου και εξαιρέσεις

Συγκεκριμένα, στο άρθρο 63 του ν. 4689/2020 ορίζεται μεταξύ άλλων ότι «παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η δίωξη των πλημμελημάτων, που έχουν τελεσθεί μέχρι και την 30^η-04-2020, κατά των οποίων ο νόμος, ως κύρια ποινή, απειλεί ποινή φυλάκισης μέχρι ένα (1) έτος ή χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας ή σωρευτικά κάποιες από τις παραπάνω ποινές».

Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του ανωτέρω άρθρου εξαιρούνται από την παραγραφή και παύση της ποινικής δίωξης τα αδικήματα που προβλέπονται και τιμωρούνται από:

α) τις διατάξεις των άρθρων του Ποινικού Κώδικα 82Α (έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά), 142 (έκθεση σε κίνδυνο αντιποίνων από αμέλεια), 155 (προσβολή συμβόλων άλλου κράτους), 158 παρ. 2 (νόθευση εκλογής ή ψηφοφορίας), 160 (αντιποίηση πολιτειακών και πολιτικών οργάνων), 163 (παραβίαση μυστικότητας της ψηφοφορίας), 166 παρ. 1 (διατάραξη εκλογικής διαδικασίας), 168 παρ. 3 (διατάραξη της λειτουργίας υπηρεσίας), 169Α (απείθεια), 173 παρ. 1 (απόδραση κρατουμένου), 175 (αντιποίηση), 178 (παραβίαση σφραγίδων που έθεσε η αρχή), 183 (διέγερση σε ανυπακοή) 184 παρ. 1 (διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων), 221 παρ. 2 εδάφιο α΄ (ψευδείς ιατρικές πιστοποιήσεις), 230 (ψευδής καταγγελία), 285 παρ. 4 περ. α΄ (παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών), 304Α παρ. 1 εδάφιο β΄ (σωματική βλάβη εμβρύου ή νεογνού), 337 παρ. 1 (προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας), 358 (παραβίαση της υποχρέωσης διατροφής) και 377 (κλοπή και υπεξαίρεση μικρής αξίας για τις περιπτώσεις αγοράς εμπορευμάτων με πίστωση),

β) το άρθρο 5 του ν. 2803/2000 (Α΄ 48) με το οποίο τιμωρείται η απάτη ελάσσονος αξίας σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,

γ) το άρθρο 6 παρ. 4 του ν. 3213/2003 (Α΄ 309), με το οποίο τιμωρείται η μη υποβολή ή υποβολή ανακριβούς δήλωσης «πόθεν έσχες»,

δ) το άρθρο μόνο παρ. 1 του ν. 690/1945 (Α΄ 292), με το οποίο τιμωρείται η μη καταβολή μισθού,

ε) το άρθρο 29 παρ. 1 εδάφιο α΄ του ν. 703/1977 (Α΄ 278) και το άρθρο 44 παρ. 1 εδάφια α΄ και β΄ και παρ. 2 του ν. 3959/2011 (Α΄ 93), με τα οποία τιμωρούνται πράξεις εναρμονισμένης πρακτικής και εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης,

στ) το άρθρο 6 παρ. 2 και 3 του ν. 456/1976 (Α΄ 277), με το οποίο τιμωρείται η παράβαση επιμέλειας ανηλίκου,

ζ) το άρθρο 41 ΣΤ του ν. 2725/1999 (Α΄ 121), με το οποίο τιμωρούνται αδικήματα βίας με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις και

η) το άρθρο 10 του ν. 4637/2019 (Α΄ 180), με το οποίο τιμωρείται η διατάραξη ησυχίας.

Παραγραφή ποινών και εξαιρέσεις

Με το άρθρο 64 του ν. 4689/2020 προβλέπεται παραγραφή και μη εκτέλεση ποινών υπό όρο σε κύριες ποινές: α) φυλάκισης διάρκειας μέχρι έξι (6) μηνών ή β) χρηματικές ποινές ή γ) ποινές παροχής κοινωφελούς εργασίας, που έχουν επιβληθεί με αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του ως άνω νόμου, εφόσον οι αποφάσεις δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες και οι ποινές αυτές δεν έχουν εκτιθεί με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι τις 27-05-2020.

Εξαιρούνται και δεν παραγράφονται ποινές που αφορούν παραβάσεις των άρθρων 82Α (έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά), 235 (δωροληψία υπαλλήλου), 236 (δωροδοκία υπαλλήλου), 237 (δωροληψία και δωροδοκία δικαστικών λειτουργών), 242 (ψευδής βεβαίωση), 259 (παράβαση καθήκοντος), 285 (παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών), 358 (παραβίαση υποχρέωσης διατροφής) και 390 (απιστία) του Ποινικού Κώδικα, καθώς και των νόμων 927/1979 (Α΄ 139), με τον οποίο τιμωρούνται συμπεριφορές επιδοκιμασίας αδικημάτων μίσους και φυλετικών διακρίσεων, 3304/2005 (Α΄ 16) με τον οποίο τιμωρούνται συμπεριφορές διακριτικής μεταχείρισης για λόγους εθνοτικής ή φυλετικής καταγωγής ή θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού, κατά τη συναλλακτική διάθεση αγαθών ή προσφορά υπηρεσιών στο κοινό , του άρθρου 11 του ν. 4443/2016 (Α΄ 232), με τον οποίο επίσης τιμωρούνται συμπεριφορές διακριτικής μεταχείρισης για λόγους φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου και της παρ. 6 του άρθρου 1 της από 25-02-2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 42), με την οποία τιμωρούνται συμπεριφορές μη συμμόρφωσης με τα μέτρα πρόληψης, υγειονομικής παρακολούθησης και περιορισμού της διάδοσης του κορωνοϊού,  ο οποίος προκαλεί τη νόσο COVID-19, όπως κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76).